نگارش توسط تحریریه دادحامی | بروزرسانی: ۲۷-۱۰-۱۴۰۲
دروغ در ازدواج | جرم تدلیس و فریب در نکاح
در اکثر موارد گفتن دروغ یا فریب دادن اشخاص مسئولیت کیفری یا حقوقی برای اشخاص به دنبال ندارد. اما مواردی همچون ازدواج که قانونگذار به دلیل اهمیتی که برای کانون خانواده و شخصیت افراد قائل شده، قوانینی را در جهت حمایت از افراد فریب خورده در ازدواج که اصطلاحا دچار تدلیس می شوند پیش‌بینی کرده است.
دروغ در ازدواج
وعده دروغ در ازدواج
√ تدلیس به معنای فریب دادن و گمراه کردن، همراه با وعده دروغ می باشد. به موجب قانون چنانچه زن یا مردی در ازدواج برای اینکه وصلت نکاح شکل بگیرد، به فرد مقابل خود قول یا وعده دروغ دهد در این خصوص مرتکب جرم شده و فریب دهنده مجازات خواهد شد به بیان دیگر قانونگذار جرم انگاری کرده و در این خصوص آثار حقوقی در نظر گرفته است.
√ فریب در ازدواج می تواند با پنهان کردن عیب یا نقصی در بدن باشد و یا هر یک از زن و مرد خود را دارای صفاتی جلوه دهد که ازدواج بر آن اساس بنا شده باشد در حالیکه فرد دارای آن صفت نباشد.
√ به طور مثال عیوب یا بیماری هایی که ممکن است مرد در حین عقد داشته باشد و زن از آن بی اطلاع باشد، مانند اینکه شخص زوج دچار اختگی ( نداشتن آلت مردانه ) بوده و زوجه را از این موضوع آگاه نکرده باشد یا فرد دچار طاسی بوده و این موضوع را به وسیله کلاهگیس پنهان کرده باشد.
فریب در ازدواج به دلیل باکره نبودن
√ ممکن است بنای ازدواج بر این موضوع بوده که زن باکره باشد اما در واقع زن بدون داشتن پرده بکارت و بدون اینکه این موضوع را مطرح نماید با شخصی ازدواج نماید. در هر صورت زمانی که ثابت شود بنای ازدواج بر باکره بودن باشد برای مرد فریب خورده حق فسخ ایجاد می شود و فرد می تواند بدون تشریفات طلاق، عقد ازدواج را فسخ کند.
√ در مقابل ممکن است که زن دچار بیماری بوده و یا عیبی داشته باشد در حالی که مرد از آن بی اطلاع باشد به مانند برص (نوعی بیماری پوستی)، جزام (نوعی بیماری پوستی) یا هر عیب دیگری که زن آن را از مرد مخفی کرده باشد.
برای ارتباط و مشاوره حقوقی با وکیل متخصص فسخ نکاح و طلاق هم اکنون با شماره 02193111000 تماس حاصل فرمائید.
√ چنانچه هر یک از طرفین خود را دارای صفاتی که حتی جز عیوب محسوب نشده، نشان دهد و برای طرف مقابل این صفات حائز اهمیت باشد و پس از عقد مشخص شود که فرد فاقد آن وصف بوده، در اینصورت نیز تدلیس و فریب در ازدواج محقق می شود. که در ادامه به جزئیات و شرایط تحقق حق فسخ می پردازیم.
دروغ در ازدواج
جرم تدلیس در نکاح
√ مطابق ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی، وعده دروغ در ازدواج و فریب دادن شخص مقابل، تحت عنوان تدلیس در ازدواج جرم انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است:
《 چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می‌گردد.》
√ همانطور که از قانون فوق الذکر برمی‌آید، شرایطی برای تحقق جرم تدلیس در ازدواج وجود دارد. مانند اینکه دروغ و فریب باید قبل از ازدواج محقق شده باشد، و عقد ازدواج بر اساس آن دروغ ها بنا شده باشد
عموما صفات و ویژگی های مثبتی همچون تجرد و تحصیلات عالی و یا سلامت جسمی و … موجب وجه تمایز می باشد.
√ سوء نیت و قصد فریب وجود داشته باشد. (یک طرف به عمد و با اعمال متقلبانه عیب خود را پنهان کند یا صفتی را که مورد توافق طرفین بوده از خود نشان دهد در حالی که در واقع فاقد آن بوده است)
√ همچنین در نظر داشته باشید که یکی از شرایط تحقق این جرم این است که فریب شخصا از سوی زوج یا زوجه صورت گرفته باشد و دروغ و تدلیس از سوی ثالث موجب مسئولیت کیفری نمی شود مگر اینکه با تبانی هر یک از زوجین و به نمایندگی از شخص زوج یا زوجه، تدلیس صورت گرفته باشد.
فسخ نکاح به علت تدلیس در ازدواج به موجب قانون مدنی
علاوه بر قانون یاد شده قانون مدنی نیز فریب و وعده دروغ در ازدواج را تحت عنوان تخلف از شرط صفت در ماده ۱۱۲۸ عنوان داشته و در آن به شرایط ایجاد حق فسخ در صورت تدلیس، پرداخت شده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
| صفت خاصی برای هر یک از طرفین شرط شده باشد. مانند: تجرد، بکارت، شغل،.. (خواه صفت مورد نظر در ضمن عقد تصریح شده باشد، خواه عقد بر اساس آن بنا شده باشد)
| تدلیس صرفاً می بایست از سوی شخص زوج یا زوجه صورت گیرد و تدلیس از جانب شخص ثالث موجب حق فسخ نمی‌شود مگر آنکه با تبانی یا به نمایندگی از طرف زوج یا زوجه صورت گرفته باشد.
| نقص مورد نظر قابل مسامحه و چشم پوشی نباشد (مثل مصنوعی بودن عضوی نظیر دست یا پا) و مخفی نگاه داشته شود، از مصادیق تدلیس به شمار خواهد آمد.
| اعمال حق فسخ فوری است، به عبارتی اگر طرفی که حق فسخ برای وی ایجاد شده است بعد از اطلاع از علت فسخ، نکاح را فورا فسخ نکند حق فسخ او ساقط می شود مگر اینکه از حق فسخ و فوریت آن اطلاع نداشته باشد. (تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار فسخ لازم بوده، بنا به نظر عرف و عادت است)
| در صورتی که پس از ایجاد حق فسخ، تمایل فرد مبنی بر فسخ عقد نکاح باشد در این مورد باید شخص مقابل را از تصمیم خود آگاه کند، در اینصورت فسخ از طریق تایید و تشریفات آن در دادگاه بایستی صورت پذیرد.
| در صورت وجود شرایط ذکر شده حق فسخ برای فریب خورده ایجاد میشود اما صرف نظر از اعمال حق فسخ یا عدم استفاده از آن، شخص فریب خورده می تواند خسارات مادی و معنوی خود را از تدلیس کننده مطالبه کند.
رای دادگاه مبنی بر شرط تحقق جرم تدلیس در ازدواج
در خصوص اتهام آقای س. مبنی بر تدلیس در امر ازدواج موضوع شکایت خانم ن. با وکالت آقای ع.؛ دادگاه با توجه به اینکه در سند ازدواج منضم پرونده شغل مشتکی‌عنه آزاد ثبت گردیده و شهادت شهود منضم پرونده موجب اقناع وجدانی بر تحقق بزه نیست، زیرا شهود از اقرباء شاکیه بوده و نمی‌تواند مفید در مقام باشد. مضافاً به اینکه بر فرض که ادعای شاکیه صحیح باشد دلیلی بر وقع عقد بر مبنای مهندس بودن مشتکی‌عنه اقامه نگردیده چراکه اگر چنین مبنایی مدنظر بود حداقل در سند ازدواج، شغل زوج آزاد درج نمی‌شد و حداقل موجب می‌شد که شاکیه اصرار به ثبت شغل مهندس در سند نکاحیه نماید. فلذا مستنداً به بند الف ماده 177 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری رأی بر برائت وی صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.
مطابق با رای صادره میتوان گفت: شرط تحقق بزه تدلیس در ازدواج، وقوع عقد بر مبنای وصف معینی است که احراز آن قبل از عقد، دشوار باشد.
∴ پرسش و پاسخ
آیا در صورتی که زوجه با فریب خود را باکره وصف نماید و عقد ازدواج بنا بر آن واقع شده باشد مرد حق فسخ دارد؟
همانطور که توضیح داده ایم اگر بنای ازدواج بر باکره بودن زوجه باشد این موضوع از موارد فسخ نکاح می باشد.
آیا دروغ در ازدواج وصف کیفری و مجازات در پی دارد؟
بنا بر مواردی که به آن اشاره نموده ایم پاسخ مثبت است و دروغ تحت عنوان تدلیس در ازدواج در قانون جرم انگاری شده و مجازات دارد.
پست های مرتبط:
تیم تحریریه وکیل دادحامی
مطالب مجله وکیل دادحامی ابتدا توسط کارشناسان بخش (حقوقی، کیفری، خانواده، ملکی و ثبتی) نوشته شده، سپس توسط ویراستار مجله ویرایش می شوند، در نظر داشته باشید که اعتبار مطالب نگارش شده توسط تیم نویسندگان نهایتا توسط وکیل پایه یک دادگستری در حوزه مربوطه از نظر علمی و تجربی با رویه قضایی موجود مورد ارزیابی و ویرایش تخصصی قرار می گیرد و در نهایت در سایت منتشر می گردد.
.
دیدگاه