در اصطلاح حقوقی مقصود از ارث، انتقال مالکیت اموال متوفی پس از فوت، به وراث او میباشد.
اموال و دارائی متوفی به اشخاصی که حین فوت شخص در قید حیات هستند به ارث می رسد. زن و یا شوهر متوفی نیز، از جمله وراث هستند که از متوفی ارث میبرند.
در مورد ارث زوجین احکام خاصی وجود دارد به همین خاطر بر آن شدیم در این مقاله به بررسی آن دسته از اموالی که زوجه از شوهر متوفی خود ارث میبرد میپردازیم.
ارث زوجین از یکدیگر و میزان سهم الارث
هرگاه زوجه فوت کند و فرزندی نداشته باشد، نصف ترکه او به شوهرش به ارث میرسد و اگر متوفی فرزند داشته باشد، تنها یک چهارم از ترکه او به شوهرش به ارث می رسد.
زمانیکه زوج فوت کند و فرزندی نداشته باشد، زن یکچهارم از ترکه متوفی را به ارث میبرد و هرگاه متوفی فرزندی داشته باشد، سهم زن یک هشتم از ترکه می باشد.
برای ارتباط و مشاوره حقوقی با وکیل هم اکنون با شماره 02193111000 تماس حاصل فرمائید.
اموال موضوع ارث زوجه
ماده 946 ﻗﺎﻧﻮنﻣﺪنی ﻣﺼﻮب1313در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﻘﺮر ﻣیداﺷﺖ: زوج از ﺗﻤﺎم اﻣﻮال زوﺟﻪ ارث میبرد لکن زوﺟﻪ از اﻣﻮال ذﯾﻞ:
1- از اﻣﻮال ﻣﻨﻘﻮل از ﻫﺮ ﻗﺒﯿﻞ که ﺑﺎﺷﺪ2- از اﺑﻨﯿﻪ و اﺷﺠﺎر و ﺑﻪﻣﻮﺟب ﻣﺎده 947 زوﺟﻪ از ﻗﯿﻤﺖ اﺑﻨﯿﻪ واﺷﺠﺎر ارث ﻣیﺑﺮد و ﻧﻪ از ﻋﯿﻦ آنﻫا.
ﺑﻪﻣﻮﺟﺐ ﻣﺎده واﺣﺪه ي ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح ﻣﻮادي از ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪنی، ﻣﺎده ي947ﺣﺬف و ﻣﺎده 946 و 948 اصلاح ﺷﺪﻧﺪ. به همین خاطر قانونگذار مقرر نمود که حکم قانون، به مواردی که فوت مورث قبل از تصویب اصلاح رخ داده است، ولی هنوز ترکه تقسیم نشده است سرایت کند.
بنابراین اگر اموال متوفی، برابر حکومت قانون گذشته تقسیم و سهم هریک ورثه برابر استحقاق قانونی و شرعی پرداخت شده است، دیگر جایی برای حکومت قانون جدید باقی نمیماند، اما چنانچه اموال متوفی در عین حکومت قانون قبل هنوز تقسیم نشده باشد، قیمت اموال غیر منقول نیز به زن تعلق می گیرد.
ماده 946 و 948 قانون مدنی بعد از اصلاح:
مطابق ماده 946 قانون مدنی زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث میبرد.
مطابق ماده 948 قانون مدنی هرگاه ورﺛﻪ از اداي ﻗﯿﻤﺖ اﻣﺘﻨﺎع کﻨﻨﺪ، زن میتواند ﺣﻖ ﺧﻮد را از ﻋﯿﻦ اﻣﻮال اﺳﺘﯿﻔﺎ کند.
رای دادگاه مبنی بر ارث زوجه از ترکه شوهر متوفی:
در خصوص دعوی خواهان خانم …. با وکالت آقای …. به طرفیت خواندگان …..به خواسته صدور حکم مبنی بر ابطال اسناد مالکیت صادره در اجرای ماده 147 قانون ثبت نسبت به یک سهم از چهار سهم از دو سهم از نه سهم از شش دانگ در خصوص پلاک ثبتی … بخش ثبتی فشم با انضمام کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل مقوم به 51/000/000 ریال با امعان نظر به دادخواست تقدیمی وکیل خواهان به شرح خواسته و توجهاً به اظهارات مشارالیه و وکیل برخی از خواندگان در جلسه دادرسی مورخ ششم مهر ماه نود و سه و نظر به اینکه ماترک متوفی بر اساس قانون ارث بوده و استحقاق و عدم استحقاق وفق مقررات قانونی احصاء گردیده بطوریکه در ماده 946 قانون مدنی قید گردیده زوجه از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برده و وفق ماده 948 قانون مدنی هرگاه ورثه از ارائه قیمت امتناع کنند زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء نماید.فلذا با عنایت به مراتب فوق الذکر و نظر به عدم استحقاق زوجه نسبت به اصل عرصه و اعیان و اینکه تاکنون دلیل مدللی که حاکی از درخواست قیمت ماترک غیر منقول از سوی مشارالیه و امتناع ورثه باشد تقدیم محکمه نگردیده فلذا دعوی مطروحه به کیفیت حاضر قابلیت استماع را نداشته فلذا دادگاه مستنداً به ماده 2 قانون آیین دادرسی در امور مدنی قرار رد دعوا را صادر و اعلام می نماید.قرار صادره حداکثر ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در محاکم محترم تجدید نظر نظر استان تهران است.
با توجه به رای صادره وکیل متخصص در دعاوی ارث موسسه دادحامی می گوید: در صورتی که ترکه مشتمل بر مال غیرمنقول (ملک) باشد و ورثه آن را به موجب سند رسمی واگذار نمایند، با توجه به اینکه زوجه به نسبت حصه سهم الارث خود، از بهای ملک ارث می برد، می تواند نسبت به مطالبه بهای پلاک ثبتی به میزان سهم الارث خود از سایر ورثه اقدام نماید.
نتیجه گیری:
قبل از اصلاح ماده 946 قانون مدني زن فقط از اموال منقول ارث ميبرد و در اموال غيرمنقول ( ساختمان و زمين ) به زوجه سهمی تعلق نمیگرفت. اما با اصلاحیه قانون مدنی در سال 1387 میزان ارث زن از شوهر، زن در صورت داشتن فرزند از همسر مرحومش، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان، ارث می برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زن یک چهارم از کلیه اموال است. بنابراین زوج از ﻗﯿﻤﺖ ﺟﻤﯿﻊ اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل اﻋﻢ از زﻣﯿﻦ و ﺑﻨﺎ ارث ﻣیبرد.
منبع:
نگارش توسط تحریریه دادحامی | بروزرسانی: ۲۹-۰۱-۱۴۰۳