صلح عمری – مزایا و معایب آن

صلح عمری | مزایا و معایب آن

 

صلح در معنای لغوی آن به معنی تراضی، آشتی کردن و رفع تنازع آمده است.

 

از منظر حقوقی صلح به قراردادی گفته می شود که طرفین آن به دلیل رفع تنازع و اختلاف پیش آمده یا جلوگیری از اختلافی که قرار است در آینده ایجاد شود و همچنین در قالب معاملات دیگری (همچون خرید و فروش و اجاره و …) که افراد بدون اینکه شرایط و احکام خاص آن عقود را بخواهند فیمابین خود تنظیم می کنند.

 

در این فرصت قصد داریم که به صلح عمری و همچنین مزایا و معایب آن بپردازیم

 

 

برای ارتباط و مشاوره حقوقی با وکیل هم اکنون با شماره 02193111000 تماس حاصل فرمائید.

 

عقد صلح چیست

 

همانطور که ابتدا به توضیح عقد صلح پرداختیم باید گفت که موضوع عقد صلح می تواند تملیکی بوده ( مانند خرید و فروش مغازه ) یا موجب ایجاد تعهد باشد

 

√ نکته ای که باید در نظر گرفت این است که عمده قصد افراد برای تنظیم عقد صلح، مبتنی بر مسامحه و چشم پوشی از عوض و معوض هر قراردادی می باشد .

 

عقد صلح مانند هر عقود دیگری مزایا و معایبی دارد به طور مثال افراد با جایگزینی عقد صلح به جای عقد بیع از برخی قواعدی که قانون برای طرفین عقد بیع در نظر گرفته شده رهایی پیدا می کنند.

 

√ بطور مثال حق شفعه (مقدم قرار دادن شریک برای فروش سهم خود از مال مشاع) که مختص عقد بیع است، در صورت انعقاد عقد صلح، حق شفعه ای در خصوص موضوع عقد صلح اعمال نمی شود

 

بنابرین باید متذکر شد که با تنظیم عقد صلح از درج شروط پیچیده و متعددی که مختص سایر عقود بوده فاکتور گرفته می شود.

 

انواع عقد صلح

 

قانون مدنی انواع صلح را در دو دسته بندی تعریف کرده است:

 

1 صلح در جهت رفع تنازع موجود و احتمالی

 

2 صلحی که منتهی به انعقاد معامله می شود

 

به هر جهت صلح می‌ تواند در راستای هرگونه تعهد و تملیکی باشد و تفاوتی نمی‌کند که ارزش مال مورد صلح چه میزان باشد، برای بیان مصداق آن می توان به صلح محاباتی اشاره نمود

در صلح محاباتی می تواند موضوع این عقد بلاعوض بوده یا عوض آن برابر با ارزش واقعی مال مورد صلح نباشد و به نوعی بسیار کمتر از آن باشد. به طور مثال شخصی یک واحد آپارتمان خود را به ازای یک شاخه نبات به شخص دیگری منتقل می نماید.

 

√ همچنین عقد صلح می تواند معطوف به زمان خاصی بوده یا می توان بقای عقد را معطوف به طول عمر شخصی در نظر گرفت. برای بیان مصداق عقد صلح می توان به صلح عمری اشاره نمود که در ادامه به توضیح آن پرداخته می شود.

 

صلح عمری

 

همانطور که گفته شد عقد صلح می تواند معطوف به زمان باشد.

 

√ در توضیح عقد صلح عمری می توان گفت که زمانی که مُصالح (شخصی که مال خود را صلح نموده باشد) منافع یا امتیاز مال مورد صلح را با وجود انتقال آن به متصالح تا زمان حیات برای خود قرار داده باشد.

 

با ذکر مثالی به توضیح آن می پردازیم.

صلح عمری برای فرزند

 

فرض کنید پدری ( مُصالح ) در زمان کهولت سن و در زمانی که در قید حیات بوده، قصد داشته که ملک متعلق به خود را به فرزندان ( متصالحین ) انتقال دهد

 

√ اما همواره بیم این را داشته که با وجود انتقال مالکیت ملک، فرزندان بدون اعتنا به شرایط سنی پدر، ملک را به دیگری انتقال یا اجاره داده و از این باب برای وی مشکلات عدیده به وجود آید.

 

در این فرض عقد صلح عمری به کمک این قبیل افراد آمده است. بدین گونه که در فرض بالا پدر ضمن عقد صلح عمری، مالکیت ملک خود را در زمان حیات به فرزندان خود منتقل می نماید

 

√ اما باید متذکر شد که در این عقد صلح پدر می بایست در ضمن آن شرط کند که تا زمان حیات، فرزندان حق انتقال و همچنین اجاره دادن ملک را نداشته باشند و تا زمان حیات، پدر حق زیستن در ملک و یا اجاره دادن آن را برای خود قرار داده باشد.

 

بنابراین پس از فوت شخص، به دلیل اینکه مال در مالکیت فرزندان می باشد نیاز به اقدام دیگری در این خصوص نمی باشد.

به همین ترتیب می توان صلح عمری در اموال منقول مانند خودرو و سایر اموال در نظر گرفت.

 

√ ممکن است گفته شود که وصیت می تواند جایگزین صلح باشد اما لازم به ذکر است که هر فرد می‌ تواند تنها در خصوص یک سوم اموال خود وصیت کند و مابقی اموالش طبق قوانین ارث میان ورثه تقسیم می‌شود و هرگونه وصیت مازاد بر یک سوم اموال نافذ نبوده و نیاز به اجازه سایر وراث دارد.

 

آیا صلح عمری قابل فسخ است؟

 

همانطور که می دانید فسخ قرارداد بدین معناست که طرفین طی یک شرایطی بتوانند قرارداد را لغو و از بین ببرند

 

√ اما گاهی ممکن است طرفین چنین حقی ضمن قرارداد برای خود قائل نشده باشند یعنی حق فسخ ضمن شرایط قرارداد قید نشده باشد در این صورت قانون به آنها اجازه فسخ نخواهد داد.

 

در صلح عمری نیز بدین گونه است که اگر شخص برای خود ضمن قرارداد حق فسخ در نظر گرفته باشد تا زمانی که در قید حیات است می تواند صلح نامه را فسخ کند.

 

وضعیت صلح عمری پس از مرگ

 

با توجه به این که عقد صلح یک عقد لازم می باشد و طرفین نمی توانند بی دلیل آن را فسخ نمایند

 

همچنین عقد صلح با جنون، سفاهت و فوت هر یک از طرفین نیز منفسخ نمی‌ شود باید گفت که صلح‌ نامه از جمله صلح عمری پس از فوت هر یک از طرفین همچنان دارای اعتبار خواهد بود.

---

∴ پرسش و پاسخ

 

عقد صلح چیست؟

 

صلح به قراردادی گفته می شود که طرفین به دلیل رفع تنازع و اختلاف موجود یا جلوگیری از اختلافی که قرار است در آینده ایجاد شود و همچنین برای خرید و فروش و اجاره و … مال خود برای اینکه اثر آن عقود را بدون شرایط و احکام خاص آن عقد بخواهند فیمابین خود تنظیم می کنند

 

صلح عمری برای فرزند به چه صورت است؟

 

همانطور که توضیح داده ایم این عقد زمانی تنظیم می شود که والدین در زمان حیات خود می خواهند ضمن آنکه مالکیت مال خود را به فرزند خود انتقال داده بتوانند تا زمانی که در قید حیات هستند از مال استفاده داشته باشند