موصی له کیست؟ شرایط و موانع شخص موصی له

موصی له کیست؟ | شرایط و موانع شخص موصی له

 

وصیت در واقع یک عمل حقوقی است که آثار ایجاد آن معلق و مشروط به فوت شخص وصیت کننده یا به اصطلاح حقوقی موصی می باشد.

 

√ در وصیت با سه شخص روبرو هستیم . شخصی که وصیت را تنظیم یا عامل تنظیم آن می شود موصی ، شخصی که به موجب وصیت مامور و متعهد به انجام عملی می شود وصی و شخصی که وصیت به نفعش تنظیم می شود موصی له گفته می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم

 

موصی له کیست؟

 

موصی له یا شخصی که وصیت به نفع وی صورت می ‌گیرد باید دارای یک سری اوصاف باشد که به اشاره برخی از ویژگی های مهم آن می پردازیم:

 

1 موصی له در زمان انشای وصیت موجود باشد به این منظور که زنده باشد و یا وصیت برای حمل ( جنین ) باشد بنابراین به طور مثال اگر شخصی مالی را به نفع فرزندِ برادرش وصیت کند در حالی که برادر فرد، فرزندی نداشته باشد، وصیت او صحیح نمی باشد

 

2 موصی له بتواند مالک آن چه به نفع او وصیت شده بشود و به اصطلاح حقوقی اهلیت تمتع (اهلیت تملک) داشته باشد. به طور مثال نمی‌ توان برای اتباع خارجه نسبت به ملک مزروعی وصیت کرد.

 

3 موصی له می تواند کافر یا مسلمان باشد برخلاف ارث که کافر از مسلمان ارث نمی برد.

 

بر طبق قانون، قتل وصیت کننده توسط موصی له تاثیری در وصیتی که به نفع او شده ندارد مگر اینکه به قصد دست یافتن به مورد وصیت باشد که در این صورت اهلیت تملک آن را از دست می دهد.

 

وصیت به نفع چند شخص

 

موصی له ممکن است یک نفر یا چند نفر باشد که در صورت تعدد موصی لهم، اصل بر این است که مورد وصیت بین همگی آنها مساوی تقسیم شود مگر اینکه وصیت کننده خلاف آن را تعیین کرده باشد. بدین صورت احکام ارث بردن به صورتی که مرد دو برابر زن ارث می برد در خصوص وصیت به نفع چند موصی له جاری نمی شود.

 

آیا می توان به نفع جنین وصیت کرد؟

 

وصیت به نفع جنین صحیح است حتی اگر در زمان انشای وصیت، از انعقاد نطفه تنها یک روز گذشته باشد که قبول چنین وصیتی باید از سوی ولی جنین صورت بگیرد.

 

√ البته تملک مورد وصیت مشروط به این است که جنین زنده متولد شود در غیر این صورت وصیت باطل است. (اگر جنین به طور طبیعی و بدون دخالت امری سقط شود وصیت باطل است)

 

مگر اینکه جنینی که به نفع او وصیت صورت گرفته به سبب جرم و غیر طبیعی سقط شود که در این شرایط مورد وصیت به ورثه جنین می رسد البته اگر در نتیجه جرمی که منجر به سقط جنین شده ورثه او ممنوع از ارث نشده باشند.

 

√ به طور مثال اگر مادر جنین خود را با خوردن داروهای سقط کننده، سقط کند مورد وصیت به وی نمی ‌رسد و فقط به پدر جنین می رسد و بالعکس، یا اگر پدر و مادر با پرداخت پول و حضور نزدیک پزشک مجرم اقدام به سقط جنین کنند مورد وصیت به هیچ یک از پدر و مادر نمی‌ رسد و طبقات بعدی وراث (خواهر و برادر جنین و…) ارث خواهند برد.

 

در قانون دو نوع وصیت پیش بینی شده است:

 

وصیت عهدی

 

عبارت است از اینکه وصیت کننده یک یا چند نفر را به موجب وصیت، برای انجام امر یا امور یا تصرفات دیگری مامور نماید. کسی که به موجب وصیت عهدی، در خصوص موضوعی یا برای شخص صغیر قرار داده می شود وصی نامیده می شود.

وصیت عهدی اصولاً ایقاع است بدین معنا که نیازی به قبول وصیت از سوی وصی نیست اما شخص وصی می‌ تواند در زمان حیات وصی ( وصیت کننده )، وصایت را رد کند و اگر قبل از وفات موصی رد نکند بعد از آن، امکان رد ندارد.

 

وصیت تملیکی

 

وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی از مال خود را برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. البته وصیت تملیکی می‌ تواند معوض نیز باشد در صورتی که شرط عوض شده باشد، هر چند جنبه فرعی داشته اما ماهیت رایگان وصیت را تغییر نمی‌ دهد.

 

√ تملیک به موجب وصیت محقق نمی شود مگر با قبول موصی له (شخصی که وصیت به نفع او صورت گرفته).

 

همچنین باید توجه داشت که قبول موصی له قبل از فوت موصی موثر نیست بدین معنا که الزام‌ آور نمی‌ باشد و پیش از مرگ تملیک محقق نمی شود و موصی می تواند از وصیت خود رجوع کند حتی در صورتی که مورد وصیت توسط موصی له قبض شده باشد ( اخذ شده  باشد).

 

√ وصیت کننده، موصی و کسی که وصیت تملیکی به نفع اوست، موصی له و مورد وصیت، موصی به نامیده می شود.

 

نکته قابل توجه در خصوص وصیت این است که وصیت تملیکی مازاد بر یک سوم اموال نافذ نمی باشد، مگر اینکه ورثه این اقدام مازاد بر یک سوم را اجازه دهند و اگر برخی از ورثه اجازه دهند فقط نسبت به سهم وارثی که اجازه داده نافذ است. همچنین منظور از ثلث اموال، به اعتبار دارایی وصیت کننده در حین وفات اوست و نه دارایی او در حین انشای وصیت.

---

∴ پرسش و پاسخ

 

به چه شخصی موصی له گفته می شود؟

 

وصیت شونده یا موصی له به شخصی گفته می شود که به نفعش وصیت تنظیم شده است که به تفصیل به توضیح آن پرداختیم

 

آیا می توان به نفع غیر مسلمان نیز وصیت نمود؟

 

با توجه به توضیحاتی که داده ایم پاسخ به این سوال مثبت است